تعریف انبار

انبار، محل و مکانی (تحت کنترل) است، که یک یا چند نوع کالای بازرگانی، صنعتی، مواد اولیه یا فرآورده های مختلف به طور منظم، طبقه بندی و صحیح در آن برای مدتی نگهداری می شود. تعریف کالا هرگونه ملزومات، قطعات یدکی ماشین آلات، ماشین آلات تولید، مواد اولیه، قطعات نیمه ساخته، محصول نهایی، ابزار تولید و ساخت، اقلام مصرفی غیر مستقیم تولید و ساخت، تجهیزات رایانه ای، ملزومات اداری، کالای تجاری که برای تولید یا پشتیبانی تولید یا فروش یا انجام خدمات استفاده می شود و تحت کنترل انبار می باشد، کالا نامیده می شود.

معرفی انبارداری

کار انبارداری یک شغل مهم و پر مسئولیت است. اجناس و موجودی های انبار باید تحت اختیار یک انباردار مسئول باشد. اگر چه اجناس یکی از مهمترین عوامل هزینه است که به طور متوسط 55 درصد کالای ساخته شده را تشکیل می دهد. به همین جهت است که موسسات صنعتی تا حدودی مجهز جهت تدارک و خرید و انبار کردن مواد خواهند بود. موجودی کالاهای انبار باید در محل های محفوظ و دور از خطر بطور منظم طوری نگهداری شود که دسترسی به آن در مواقع لزوم به آسانی میسر باشد. نوع و مقدار مواد و حداقل و حداکثر موجودی هر یک از اقلامی که میزان آن توسط مدیران فنی تعیین می شود باید پیوسته مورد نظر انباردار قرار گیرد.

تعریف انبارداری

عبارت است از دریافت جنس یا کالا و نگهداری آن ها با توجه به قوانین انبارداری که باعث سهولت در تحویل دادن (صدور) و تحویل گرفتن (ورود) با کمترین وقت و نیروی مورد نیاز باشد و رسانیدن اجناس و کالاهای مورد نیاز قسمت ها یا خریداران به آن ها در حداقل وقت ممکن بر اساس مدارک و ضوابط قانونی.

کمک انباردار

کسی است که علاوه بر مهارت کار انبار می تواند از عهده کنترل کالاهای ورودی به انبار، جابجایی و چیدن آن ها، انبار گردانی، دادن اطلاعات به واحد سفارشات و تحویل کالاهای امانی و رعایت اصول و مقررات انبارداری برآید.

جابجایی

جابجایی عبارت است از؛ فعالیتی که از زمان ورود کالا به انبار و قرار گرفتن در جای مناسب تا زمان خروج کالا از انبار انجام می شود.

سیستم اطلاعاتی انبار

منظور از سیستم اطلاعاتی اجرای عملیات مربوط به کالای موجود در انبار و همچنین نظارت بر کنترل های لازم روی مراحل مختلف این عملیات بر طبق روش منطقی و سیستماتیک می باشد. یا به عبارت دیگر روشی است منطقی که می توان کالای مورد نیاز را تهیه و نگهداری نمود. چیدن کالا پس از دریافت و تحویل گرفتن کالا یا اجناس و صدور رسید انبار، نیاز به چیدن کالا در جای مناسب طبق اصول و روال خاصی می باشد. این اصول عبارت است از:

• تعیین محل قرار دادن کالا (انبار – قفسه – طبقه – ردیف)
• چیدن و انبار نمودن کالا
• تهیه کارت شناسی کالا و نصب آن بر روی اجناس تعیین محل قرار دادن کالا (انبار – قفسه – طبقه – ردیف)

یکی از راه های بالا بردن راندمان و ایجاد نظم و کاهش هزینه ها و ضایعات و به حداقل رساندن زمان، چیدن صحیح کالا می باشد.

به چیدن و نگهداری کالا در انبار در یک محل خاص صفافی گفته می شود. یکی از متداول ترین شیوه های نگهداری، روش کدبندی کردن در محل، قفسه، راهرو و طبقات وسیستم انبارداری است؛ که در موسسات بزرگ به خود انبار تعلق گرفته می شود.

بهترین عوامل قرار گرفتن کالا در انبار:

• میزان تقاضا یا مصرف کالا
• محل و موقعیت و شکل ظاهری و نوع ساختمان انبار
• وجه تشابه
• امکانات و تجهیزات انبار
• خصوصیات فیزیکی
• خصوصیات کیفی کالا میزان تقاضا یا مصرف کالا: منظور از مصرف یا میزان ارسال کالا می باشد، که به طور کلی می توان به سه دسته پر مصرف، متوسط مصرف و کم مصرف تقسیم نمود. که بهتر است کالای پر مصرف نسبت به دو نوع دیگر در دسترس باشد.

انواع انبارها

• انبار پوشیده: اطراف این انبارها از طرفین بسته است و دارای سقف و وسایل ایمنی کامل می باشد.
• انبارهای سر پوشیده یا هانگارد: این انبار دارای سقف بوده ولی چهار طرف آن باز است و فاقد حفاظ جانبی است. (این نوع انبارها، کالاها را فقط از باران و آفتاب حفظ می کند)
• انبارهای باز یا محوطه: این انبارها به صورت محوطه بوده وجهت نگهداری ماشین آلات و لوازم سنگین استفاده می شود.

سیستم های اطلاعاتی انبارها

منظور از سیستم اطلاعاتی، ایجاد روشی سیستماتیک و منطقی است که انجام دادن عملیات تهیه و نگهداری جنس را از مرحله درخواست اجناس تا مرحله تهیه کامل و تحویل به مصرف کننده میسر می سازد.

متداول ترین فرم های مورد استفاده در سیستم اطلاعاتی انبار به شرح زیر است:

• کارت انبار: از این فرم برای ثبت کلیه نقل انتقالات مربوط به موجودی استفاده می شود و توسط انبار دار تهیه می گردد.
• برگ درخواست جنس از انبار: از این فرم برای دریافت کالا از انبار استفاده می شود و توسط مصرف کننده پر می گردد.
• حواله انبار (برگ مصرف کالا): این فرم هنگام تحویل کالا به متقاضی تنظیم شده و توسط انباردار پر می شود.
• حواله انبار محصول: این فرم برای تحویل کالا از انبار محصول به خریدار صادره شده و در قسمت انبار محصل یا فروش تنظیم می شود.